2013年6月29日 星期六

故事:獅kap青ioh仔(水雞)

教會公報選讀


出處:

拾穗生,1966,台灣教會公報,5月,p. 12-13

文本:

       古早有一个皇帝kap王后生一个王子kap一个王女,兩个兄妹仔真相好。王子真愛出去拍獵(去山裡拍鳥, 拍鹿),有時bat tiàm樹林內真久;有一擺去真濟日攏無倒--來, in小妹真傷心,哮到兩蕊目睭ham-ham,路尾tòng boē tiâu,就去樹林內beh chhē in兄哥,行真遠, ē行行到boē行, khiā teh四界看,忽然間一隻獅走來khiā tī伊身邊, hit隻獅真乖koh真親切,伊就kā peh去胛脊頂坐,獅將伊ê尾kā伊


      日頭照tī王女ê嘴phoé,伊就kā伊ia̍t風,行有hiah遠,到一個洞穴ê門口,伊就行入去。獅真親切,所以王女無驚,也無想beh落來, tuì hit-ê洞內直直入去, ná行ná暗,到路尾真暗攏無看見啥物, koh行tiap-á久就漸漸光,出洞空就到一个真suí ê埕園, 逐項chhòng去真整齊;日teh照花草樹木ná suí。中央一間真好看ê宮殿,到門口獅就停跤, 王女落來,獅就開喙講話。

        「你tiàm這間真好ê厝, kā我做空課,我所kah你做ê,你若會chhòng真好勢,就ē見著你ê兄哥。」 Tuì án-ni,王女就kā獅做工,若叫伊chhòng啥物,伊就應:「好,好」。有一日, 王女去埕裡散步, 埕真suí,真闊,家己一个想了soà心酸, ná行ná悲哀,忽然間看著一个池,池ê中央有一个山仔, 搭一个布篷,布篷ê內面有一隻青ioh仔,用一葉薔薇ê葉做帽仔戴tiàm頭殼,青ioh仔對王女金金看。「 按怎thái hiah tàm志?按怎我thái boē失志?」,就將伊ê代誌攏講hō͘伊聽, 青ioh仔聽了真同情,對伊講,「你若有困難ê事m̄免細膩來kap我參詳,我會kā你鬥拍算」, 王女講:「我beh用啥物來報答你?」

        青ioh仔講:「攏m̄免,只有你逐早起挽一葉青翠ê薔薇葉hō͘我做帽仔戴就好。 」王女聽著án-ni,就安心倒去, 逐早起就挽一葉青翠ê薔薇葉來hō͘伊。

        Hit隻獅叫伊chhòng啥物,伊逐擺攏來池邊kā青ioh仔講:伊就跳來跳去,替伊chhòng到好勢好勢。

        有一日, 獅kā王女講:「下昏我beh食báng仔ê包仔(m̄是肉包),若無做真好食boē使得。 」王女想,hit號物, beh按怎做我做boē來,伊就去哭loā hit隻青ioh仔。

       青ioh仔講:「免煩惱báng仔包,我的確做hō͘你。」伊隨時坐落去,手thìⁿ tiàm塗跤, oa̍t 正爿嘴開開合一下, oa̍t 倒爿合一下, án-ni合來合去, beh用ê báng仔lóng合夠額,就跳出去乾柴kap樹葉來起火,無兩點鐘久, 包仔就做好炊熟,無論啥物人看著做hiah suí, 鼻hiah芳, to流嘴齒noā。

       青ioh仔講:「包仔做好是做好lah,你若無kap我約束一項代誌,我m̄-hō͘你。 獅teh睏ê眠床後有一支刀,獅若睏去,你刀kia̍h起來對頷頸kā chuî落去。」

          王女講:「我做boē落手, hit隻獅對我真好。」

        青ioh仔講:「若無án-ni做,到啥物時你to boē-thang見著lín兄哥。 Koh做án-ni,也boē害著hit隻獅。」

        查某囡仔就決心, 包仔捧倒去,獅鼻著hit-ê味就講:「chiah芳穩當真好食」,一下仔連鞭食了了,食飽就想愛睏, kā王女講:「你坐tiàm我身邊,指頭仔kā我so耳仔後,到我睏去。」伊用倒手kā so,正手tuì眠床後去sa hit支刀,獅睏到teh, 刀起來,目睭放khoeh-khoeh, tuì獅ê頷頸就kā chuî落去, 王女目睭thí 開一下看,連一隻獅仔影to無。伊ê兄哥來khiā tī伊身邊, in兄哥tuì心底真歡喜,抱in小妹起來chim,講:「你救我,我hō͘人唸咒變做獅,講若m̄是有一个查某囡仔真疼我,用伊ê手來斬獅ê頷頸,我一世人to是獅。」後來兩人相chhoā去水池hia, beh kā青ioh仔說多謝。到位,看hit隻青ioh仔跳來跳去, teh拾乾柴來起火,to̍h到真焰, 青ioh仔就跳tuì火中央落去,火連鞭hoa-hoa去,變一个suí查某囡仔khiā tī hia。伊是王子佮意ê 查某囡仔,猶原是hō͘人念咒變做青ioh仔ê。 Án-nì 3人chhoā倒去見老ê皇帝kap皇后, tī hia舉行真鬧熱ê結婚式,去赴式ê人無一个hō͘伊iau倒去。

koh活節,母會kap兩間支會, 3間主日學聯合祝福會 tī綜合ê體育場講--ê。

說明:

羅馬字若有兩種寫法是因為chit篇作者ê腔口『標做藍色』ê關係)

ham-ham:目睭皮浮腫。

捋:loah/loa̍h,佇遮ê意思是「輕擦」。例:hō͘刺毛蟲捋著
啥物:siáⁿ-mih/sím-mih,人,物件,代誌ê疑問詞。

埕園:tiâⁿ-hn̂g。埕就是廣場,mā是曝物ê所在。例:門埕,廟埕;稻埕,鹽埕。園就是田園,花園。合起來用,佇遮表示chi̍t-ê 誠大,有種物ê廣場。

空課:khang-khuè。就是ài付出勞動(勞心抑是勞力),抑是逐工ài做ê正經代誌。

布篷:pò͘-phâng。用布做ê,ē-tàng hông 覕佇內面來遮風擋雨ê物。

薔薇:chhiông-bî/chhiong-bî。一種植物,開花真súi。

tàm志:tàm-chì。tàm是無力下垂ê意思。這个詞就是講,精神徛黃,失志氣。

下昏:ē-hng/ê-hng。就是暗時ê意思。

báng仔:báng-á。一種蟲豸(thâng-thōa),ē飛,ē kā 人叮,吸人ê血。

哭loā:khàu-lōa。Lōa就是kā代誌sak hō͘ 別人,家己無ài負責。這个詞就是講,走去別人hia哭,kā代誌kap責任sak hō͘ 伊。

的確:tek-khak。一定,確定ê意思。

抾:偆手出去kā落佇塗跤ê物提起來,抑是kā物件收集起來。

kia̍h:gia̍h/kia̍h。手提長ê物,向懸ê所在去。例:kia̍h/gia̍h筆。

chuî:chûi。切物件,用力teh--落去,chi̍t-ē tō 斷。例:chûi菜頭。

連鞭:liâm-mi/liâm-piⁿ。馬上著好,隨時著好ê意思。

鼾:hoⁿ/hô͘ⁿ/hôaⁿ。睏去ê時,呼吸發出ê聲。

拔:poe̍h/pu̍ih。Kā物件giú出--來。

khoeh-khoeh:kheh-kheh/khoeh-khoeh。目睭合起來。

chhoā:chhōa。陪伴,引領。

koh活節:就是「Easter」,佇每冬ê  西曆 3, 4-- 月,基督教ê節日。

-------------------------------------------

原文(白話字,無漢字):

        Kó͘-chá ū chi̍t ê hông-tè kap ông-hō͘ siⁿ chi̍t ê ông-chú kap chi̍t ê ông-lú, nn̄g ê hiaⁿ-bē-á chin siong-hó, ông-chú chin ài chhut-khì phah-la̍h, (khì soaⁿ-nih phah chiáu, phah lo̍k), ū sî bat tiàm chhiū-nâ-lāi chin kú, ū chi̍t pái khì chin-choē ji̍t lóng bô tò lâi, in sió-bē chin siong-sim, háu kàu nn̄g luí ba̍k-chiu ham-ham, lō͘-bé tòng boē tiâu, chiū khì chhiū-nâ-lāi beh chhē in hiaⁿ-ko, kiâⁿ chin hn̄g, oē kiâⁿ kiâⁿ kàu boē kiâⁿ, khiā teh sì-koè khoàⁿ, hut-jiân-kan chi̍t chiah sai cháu lâi khiā tī i sin-piⁿ, hit chiah sai chin koai koh chin chhin-chhiat, i chiū kā peh khì ka-chiah-téng chē, sai chiong I ê bé kā i loa̍h. 

        Ji̍t-thâu chiò tī ông-lú ê chhuì-phoé, I chiū kā i ia̍t hong, kiâⁿ ū hiah hn̄g, kàu chi̍t ê tōng-hia̍t ê mn̂g-kháu, i chiū kiâⁿ ji̍p-khì, sai chin chhin-chhiat, só͘-í ông-lú bô kiaⁿ, iā bô siūⁿ beh lo̍h-lâi, tuì hit ê tōng-lāi ti̍t-ti̍t ji̍p-khì, ná-kiâⁿ ná-àm, kàu lō͘-bé chin àm lóng bô khoàⁿ-kìⁿ sím-mi̍h, koh kiâⁿ tiap-á-kú chiū chiām-chiām kng, chhut tōng-khang chiū kàu chi̍t ê chin suí ê tiâⁿ-hn̂g, ta̍k hāng chhòng khì chin chéng-choê, ji̍t teh chiò hoe chháu chhiū-ba̍k ná suí. Tiong-ng chi̍t keng chin hó khoàⁿ ê kiong-tiān, kàu mn̂g-kháu sai chiū thêng-kha, ông-lú lo̍h-lâi, sai chiū khui chhuì kóng-oē.

       「Lí tiàm chit keng chin hó ê chhù, kā goá choè khang-khè, goá só͘ kah lí choè ê, lí nā oē chhòng chin hó-sè, chiū oē kìⁿ-tio̍h lí ê hiaⁿ-ko.」 Tuì án-ni, ông-lú chiū kā sai choè kang, nā kiò I chhòng sím-mi̍h, I chiū ìn 「hó, hó」. Ū chi̍t ji̍t, ông-lú khì tiâⁿ-nih sàn-pō͘, tiâⁿ chin suí, chin khoah, ka-kī chi̍t ê siūⁿ liáu soà sim sng, ná kiâⁿ ná pi-ai, hut-jiân-kan khoàⁿ tio̍h chi̍t ê tî, tî ê tiong-ng ū chi̍t ê soaⁿ-á, tah chit ê pò͘-phâng, pò͘-phâng ê lāi-bīn ū chi̍t chiah chhiⁿ-ioh-á, ēng chi̍t hio̍h chhiong-bî ê hio̍h choè bō-á tì tiàm thâu-khah, chhiⁿ-ioh-á tuì ông-lú kim-kim khoàⁿ. án-choáⁿ thái hiah tàm-chì? án-choáⁿ goá thái boē si̍t-chì, chiū chiong i ê tāi-chì lóng kóng hō͘ i thiaⁿ, chhiⁿ-ioh-á thiaⁿ liáu chin tông-chêng, tuì i kóng, 「Lí nā ū khùn-lân ê sū m̄-bián soè-jī lâi kap goá chham-siông, goá oē kā lí tàu phah-sǹg」, ông-lú kóng, 「goá beh ēng sím-mi̍h lâi pò-tap lí?」

        Chhiⁿ-ioh-á kóng, 「Lóng m̄-bián, chí-ū lí ta̍k chá-khí bán chi̍t hioh chhiⁿ-chhuì ê chhiong-bî hio̍h hō͘ goá choè bo-á tì chiū hó.」 Ông-lú thiaⁿ tio̍h án-ni, chiū an-sim tò-khì, ta̍k chá-khí chiū bán chi̍t hio̍h chhiⁿ-chhuì ê chhiong-bî hio̍h lâi hō͘ i.

        Hit chiah sai kiò i chhòng sím-mi̍h, i ta̍k pái lóng lâi tî-pin kā chhiⁿ-ioh-á kóng, i chiū thiàu-lâi thiàu-khì, thoè i chhòng kàu hó-sè hó-sè.

        Ū chi̍t ji̍t, sai kā ông-lú kóng, 「ê-hng goá beh chia̍h báng-á ê pau-á(m̄-sī bah-pau), nā bô choè chin hó chia̍h boē sái-tit.」 Ông-lú siūⁿ, hit hō mi̍h, beh án-choáⁿ choè goá choè boē lâi, i chiū khì khàu loā hit chiah chhiⁿ-ioh-á.

       Chhiⁿ-ioh-á kóng, 「Bián hoân-ló báng-á-pau, goá tek-khak choè hō͘ lí.」 I suî-sî chē lo̍h-khì, chhiú thìⁿ tiàm thô͘-kha, oa̍t chiàⁿ-pêng chhuì khui-khui ha̍p chi̍t-ē, oa̍t tò-pêng ha̍p chi̍t-ē, án-ni ha̍p-lâi ha̍p-khì, beh ēng ê báng-á lóng ha̍p kàu-gia̍h, chiū thiàu chhut-khì khioh ta-chhâ kap chhiū-hio̍h lâi khí hé, bô nn̄g tiám cheng kú, pau-á chiū choè hó chhe-se̍k, bô-lūn sím-mi̍h lâng khoàⁿ tio̍h choè hiah suí, phiⁿ hiah phang, to lâu chhuí-khí-noā.

       Chhiⁿ-ioh-á kóng, 「Pau-á choè hó sī choè hó lah, lí nā bô kap goá iok-sok chi̍t hāng tāi-chì, goá m̄-hō͘ lí. Sai teh khùn ê bîn-chhn̂g āu ū chi̍t ki to, sai nā khùn-khì, lí to kia̍h khí-lâi tuì ām-kún kā chuî lo̍h-khì.」

       Ông-lú kóng, 「Goá choè boē lo̍h chhiú, hit chiah sai tuì goá chin hó.」

       Chhiⁿ-ioh-á kóng, 「Nā bô án-ni choè, kàu sím-mi̍h sî lí to boē thang kìⁿ-tio̍h lín hiaⁿ-ko. Koh choè án-ni, iā boē hāi tio̍h hit chiah sai.」

       Cha-bó͘ gín-ná chiū koat-sim, pau-á phâng tò-khì, sai phīⁿ-tio̍h hit ê bī chiū kóng, 「chiah phang ún-tàng chin hó-chia̍h」, chi̍t-ē-á liâm-piⁿ chia̍h liáu-liáu, chia̍h pá chiū siūⁿ ài-khùn, kā ông-lú kóng, 「Lí chē tiàm goá sin-piⁿ, chńg-thâu-á kā goá so hī-á āu kàu goá khùn-khì.」 I ēng tò-chhiú kā so, chiàⁿ-chhiú tuì bîn-chhn̂g āu khì sa hit ki to, sai khùn kàu teh hoâⁿ, to pui̍h khí-lâi, ba̍k-chiu pàng khoeh-khoeh, tuì sai ê ām-kún chiū kā chuî lo̍h-khì, ông-lú ba̍k-chiu thí khui chi̍t-ē khoàⁿ, liân chi̍t chiah sai-á-ián to bô. I ê hiaⁿ-ko lâi khiā tī i sin-piⁿ, in hiaⁿ-ko tuì sim-toé chin hoaⁿ-hí, phō in sió-bē khí-lâi chim, kóng,「 Lí kiù goá, goá hō͘ lâng liām chiù pìⁿ choè sai, kóng nā m̄-sī ū chi̍t ê cha-bó͘ gín-ná chin thiàⁿ goá, ēng I ê chhiú lâi chām sai ê ām-kún, goá chi̍t-sì-lâng to sī sai. 」āu-lâi nn̄g lâng sio chhoā khì chuí-tî hia, beh kā chhiⁿ-ioh-á soeh-to-siā. Kàu-ui, khòaⁿ hit-chiah chhiⁿ-ioh-á thiàu-lâi thiàu-khì, teh khioh ta chhâ lâi khí hé, to̍h kàu chin iām, chhiⁿ-ioh-á chiū thiàu tuì hé tiong-ng lo̍h-khì, hé liâm-piⁿ hoa-hoa khì, pìⁿ chi̍t ê suí cha-bó͘ gín-ná khiā tī hia. I sī ông-chú kah-ì ê cha-bó͘ gín-ná, iû-goân sī hō͘ lâng liām chiù pìⁿ choè chhiⁿ-ioh-á ê. án-ni 3 lâng chhoā tò-khì kìⁿ lāu ê hông-tè kap hông-hō͘, tī hia kú-hêng chin lāu-jia̍t ê kiat-hun-sek, khì hù sek ê lâng bô chi̍t ê hō͘ i iau tò-khì.

Koh-oa̍h-choeh, bú-hoē kap nn̄g keng chi-hoē, 3 keng Chú-ji̍t-o̍h liân-ha̍p chiok-hō͘-hoē tī chong-ha̍p ê thé-io̍k-tiûⁿ kóng--ê.

沒有留言:

張貼留言

這篇文章讓你有什麼感覺/感想呢?請讓我知道。

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...